ลิงเก็บมะพร้าว วิถีชีวิตชาวบ้าน ฟังจากปากครูฝึกลิง ไม่ได้ทรมานสัตว์

เรื่อง ”จ๋อ” ล.ลิงเกือบเป็นเรื่องใหญ่โต กระทบชาวสวนมะพร้าว เมื่อมีกระแสข่าวเอ็นจีโอต่างชาติแสดงแอ็กชั่นจะแบนน้ำกะทิกล่องจากไทย เพราะเข้าใจว่าการใช้ลิงเก็บมะพร้าว เป็นการทรมานสัตว์ ล่าสุดทางกรมวิชาการเกษตร อยู่ระหว่างตรวจสอบ ทำหนังสือรับรอง และชี้แจงประเทศปลายทาง เพื่อยืนยันไม่ได้เป็นเช่นนั้น

ในอดีตจนถึงปัจจุบันชาวสวนมะพร้าวโดยเฉพาะภาคใต้ใช้ลิงกังเก็บมะพร้าว เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านมาเนิ่นนาน เนื่องจากผลมะพร้าวอยู่บนยอดสูงกว่า 20 เมตร เกินความสามารถที่มนุษย์จะทำได้ และเนื่องจากลิงกังมีราคาแพง ทำให้ชาวสวนบางส่วนเลือกที่จะว่าจ้างกับเจ้าของลิง ให้นำลิงกังมาเก็บมะพร้าวแลกกับค่าจ้าง โดยรายได้ขึ้นอยู่กับราคามะพร้าวในแต่ละช่วงฤดูกาล หรือเลือกที่จะซื้อลิงกังและยอมจ่ายค่าฝึกลิง ให้ช่วยเก็บมะพร้าว

ส่วนข้อเท็จจริงในการใช้ "ลิงเก็บมะพร้าว" เป็นการทรมานสัตว์จริงหรือไม่? ทาง “ทีมข่าวเจาะประเด็นไทยรัฐออนไลน์” พูดคุยกับ “นิรันดร์ วงศ์วานิช” วัย 52 ปี ครูผู้ฝึกสอนลิง และเจ้าของศูนย์สาธิตการฝึกลิงเพื่อการเกษตร ต.คลองน้อย อ.เมือง จ.สุราษฎร์ธานี ซึ่งสืบทอดวิชาการฝึกลิงมาจากผู้เป็นพ่อ และเริ่มฝึกสอนลิงเมื่อปี 2526 กระทั่งปี 2549 มีการเปิดแหล่งท่องเที่ยวชุมชน จึงเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาชมการฝึกสอนลิง ไม่ได้มีการโชว์ลิงเก็บมะพร้าว โดยยืนยันว่า ไม่ใช่การทรมานสัตว์ เป็นวิถีชีวิตชาวบ้านใช้ลิงกังเก็บมะพร้าว มีมานานกว่า 100 ปี เพราะคนกว่าจะขึ้นต้นมะพร้าวในพื้นที่ 10 ไร่ ใช้เวลานานมาก ส่วนลิง 1 ตัว เก็บมะพร้าวพื้นที่ 2-3 ไร่ ประมาณ 2-3 ชม.ก็เสร็จเรียบร้อย หรือมากสุด 4-5 ชม. โดยให้ลิงมีเวลาพัก ไม่ใช่การทารุณกรรรมสัตว์

“ต้นมะพร้าวมีความสูง 10 เมตรขึ้นไป คนขึ้นเองไม่ได้ ไม่เหมือนลิง เมื่อเก็บลูกมะพร้าวอีกต้นเสร็จ จะกระโดดไปอีกต้นได้อย่างง่ายดาย ลิงตัวที่ไม่เก่งเก็บลูกมะพร้าวได้ประมาณ 300 ลูก ส่วนลิงที่เก่ง จะเก็บได้ 700 ลูก ซึ่งเป็นลิงตัวผู้ทั้งหมด ส่วนตัวเมีย จะให้เก็บสะตอ เก็บลูกเหรียง ผมยืนยันไม่ใช่การทารุณสัตว์ เลี้ยงดูอย่างดีเหมือนคนในครอบครัว ให้กินขนมดีๆ มากกว่าให้ลูกกินเสียอีก และที่ผ่านมาทางกรมวิชการเกษตรได้ลงพื้นที่มาตรวจสอบ กำลังจะทำหนังสือรับรองชี้แจงต่างชาติว่าไม่เป็นความจริง เพราะไม่มีอะไรเป็นตัวแทนลิงได้ หากให้คนเก็บคงไม่ทัน คงปล่อยให้มะพร้าวร่วงตกลงมาจนเน่ามีหนอนจนเสียหายหมด”

สำหรับศูนย์ฝึกลิงของเขา ทำแบบครบวงจรทั้งปลูกสวนมะพร้าว ผสมพันธุ์ลิงกังไว้ขาย มีตั้งแต่ราคาตัวละ 1.5 หมื่นบาทขึ้นไป แต่ส่วนใหญ่ราคา 3-3.5 หมื่นบาท แพงสุดอยู่ที่ 5 หมื่นบาท ซึ่งเป็นลิงเก่งเก็บมะพร้าวได้เป็นจำนวนมาก และยังรับจ้างสอนลิงให้เก็บมะพร้าวอย่างชำนาญในราคา 5 พันบาท โดยเมื่อลิงมีอายุ 3 ปี จะเริ่มทำการฝึกฝน 5 ขั้นตอนๆละ 10 วัน รวมเวลา 50 วัน ฝึกจนสามารถเก็บมะพร้าวได้เลย 100% เริ่มตั้งแต่การฝึกทรงตัว ให้ลิงหมุนยืนตัวบนเชือกที่ผูกกับแผ่นกระดานเจาะรูตรงกลาง จากนั้นให้ลิงฝึกรับลูกมะพร้าว และเริ่มสื่อสารกับลิงให้หมุนตัวเร็วขึ้น

ขั้นตอนต่อไปฝึกให้ลิงห้อยตัวหมุนกับลูกมะพร้าวที่แขวนไว้ ก่อนมาถึงขั้นตอนสำคัญโดยมีการทำราวให้สูงไปอีก แล้วแขวนลูกมะพร้าวมีทั้งลูกมะพร้าวแห้ง ลูกมะพร้าวห้าว และลูกมะพร้าวเขียว เพื่อให้ลิงฝึกเก็บด้วยการบิดลูกมะพร้าว หากลูกมะพร้าวชนิดใดไม่ให้บิดจะมีการกระตุกเชือก จากนั้นเริ่มฝึกกับต้นมะพร้าวจริงต้นต่ำๆ โดยเอามะพร้าวผูกกับทลายให้ลิงฝึกหมุนวันละ 2-3 รอบ และมาขั้นตอนสุดท้ายสำคัญกับชีวิตลิงมาก ให้สามารถแก้เชือกที่ติดอยู่กับทางมะพร้าวให้ออกจากตัวลิงให้ได้ โดยยอมรับมีลิงบางตัวต้องใช้เวลาสื่อสารนาน เพราะมีนิสัยดื้อ กว่าจะสามารถฝึกได้สำเร็จ

นอกจากรับจ้างฝึกลิงแล้ว ยังนำลิงที่เลี้ยงไว้ 7 ตัวจากทั้งหมด 31 ตัว รับจ้างเก็บมะพร้าวให้กับลูกค้าประจำ คิดค่าจ้างลูกละ 2.20 บาท โดยลิง 1 ตัว ได้ค่าจ้าง 300-400 บาท หรือลิงบางตัวเก่งในการเก็บมะพร้าว ได้ค่าจ้างมากถึง 700 บาท ซึ่งไม่ได้ทำทุกวัน โดยแต่ละเดือนจะให้ลิงเก็บมะพร้าวประมาณ 20 วัน และเมื่อลิงตัวใดอายุ 7-10 ปี จะให้เลิกเก็บมะพร้าว นำมาเลี้ยงดูอย่างดีหลังลิงปลดเกษียณ

“ยอมรับเมื่อมีลูกค้ามาซื้อลิงที่เลี้ยงไว้ รู้สึกใจหายเพราะมีความผูกพัน อยู่ด้วยกันทุกวัน พากันไปอาบน้ำ แต่ก็ต้องขายให้ หากลูกค้าเลือกเอาตัวเก่งที่เรารักไปใช้งานก็ต้องยอม แต่โชคดีที่ลูกค้าส่วนใหญ่จะโทรมาบอกว่าลิงที่ฝึกเป็นอย่างไรบ้าง ทำให้รู้สึกดีใจลิงที่เลี้ยงมาและฝึกฝนสบายดี ส่วนใหญ่ลิงจะป่วยบ้าง มีไอ มีน้ำมูก เพราะเจอเยี่ยวมดแดง ก็ต้องดูแลกัน ลิงบางตัวชอบกินทองหยิบทองหยอด แล้วแต่เจ้าของจะฝึกให้กิน บางคนเลี้ยงลิงเหมือนคนให้กินของเผ็ด ก็สามารถกินได้สบายๆ ลิงบางตัวชอบกินน้ำแกง หากวันไหนไม่มีก็จะคว่ำชามข้าว ส่วนลิงของผม เมื่อตื่นมาจะจัดมื้อเช้าให้เป็นข้าวร้อนๆ คลุกไข่ดิบ 2-3 ฟอง ส่วนมื้อเที่ยงและบ่ายให้กินข้าวเปล่า มีผลไม้ให้กิน เช่น กล้วย และเงาะ"

สิ่งที่ "นิรันดร์" เล่ามาถึงชีวิตครูฝึกลิงเต็มไปด้วยความสุข เรียกได้ว่าเติบโตมากับลิง และการให้ลิงเก็บมะพร้าวไม่ใช่การทรมานสัตว์ เพราะหากไม่มีลิงช่วยเก็บมะพร้าว คงอยู่กันไม่ได้แน่นอน เพราะต้นมะพร้าวสูงมาก และมันเป็นวิถีชาวบ้านที่ทำกันมานานแสนนานแล้ว.

เครดิตข่าวโดย: ไทยรัฐ